Yangınlar, Sıcaklıklar ve Sessizlik: İklim Krizi Üçgeni

Avrupa genelinde 2025 yazı, rekor kıran sıcaklıklar ve ciddi yangınlarla şekilleniyor. Özellikle Türkiye'de sıcaklıkların 50 dereceyi bulması orman yangınlarını da beraberinde getirmesine neden olmuştur. Bütün bu yaşanan felaketlerin ortak ve temel sebebi iklim krizidir.

Yaşanan bu felaketlerin ortak ve en temel nedeni, küresel ölçekte etkisini giderek artıran iklim krizidir. İklim krizi, dünya genelinde sıcaklıkların artmasına, hava koşullarının aşırı değişkenleşmesine ve doğal afetlerin şiddetinin yükselmesine yol açmaktadır. Öyle ki bu kriz, iklim değişikliği, kuraklık, uzayan yaz mevsimleri ve insan kaynaklı etkenlerin bir sonucudur.

Tüm bu felaketlere Avrupa medyası da sessiz kalmayarak basında büyük bir yer verdi. Özellikle İzmir, Antalya ve Bilecik’teki yangınlar; yüksek sıcaklıklar, can kayıpları ve büyük tahliyeler nedeniyle uluslararası basında dikkat çekici başlıklarla yer aldı. Uluslararası güvenilir medya kaynağı olan The Reuters, itfaiye ekiplerinin alevleri kontrol altına almakta zorlandığını şu haberiyle vurguladı:

Bu tablo iklim krizinin sadece soyut bir çevre meselesi değil aynı zamanda doğrudan toplumsal yaşam alanlarımızı, biyoçeşitliliği, ekonomiyi ve toplumsal güvenliği tehdit eden çok boyutlu bir felaket olduğunu kanıtlamaktadır. İklim sisteminde meydana gelen bozulmalar, sadece hava sıcaklıklarını artırmakla kalmamakta; aynı zamanda toprak nemini azaltmakta, ormanları yanmaya daha elverişli hale getirmekte ve yangınların yayılma hızını dramatik biçimde artırmaktadır. Türkiye’de özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde yaşanan yangınlar, sıcak hava dalgalarıyla birlikte ormanların savunmasız kaldığını ve yangın sezonlarının artık daha erken başlayıp daha geç sona erdiğini göstermektedir.

Orman yangınlarının sayısındaki ve şiddetindeki artış, iklim değişikliğiyle mücadelede geç kalınan her yılın, gelecekteki kayıpları daha da büyüteceği gerçeğini gözler önüne sermektedir. İklim krizi ve yangınlar, birbirinden bağımsız değil; aksine, birbirini besleyen ve giderek şiddetlendiren bir döngünün parçalarıdır.

İklim Krizi Felaketlerinin Önüne Geçmek İçin Neler Yapılabilir?

• İklim politikaları güçlendirilerek Türkiye'nin Paris İklim Anlaşması hedeflerine uygun somut ve bağlayıcı karbon azaltım planları yapılabilir.

• Orman ve doğal alanlar korunarak orman varlıkları rant ve madencilik gibi ekonomik çıkarlar uğruna feda edilmemeli.

• Su ve toprak yönetimine verilen önem artırılarak kuraklıkla mücadele için tarımda su israfını önleyen modern yöntemler teşvik edilmelidir.

• Fosil yakıtlı termik santrallerin yerini güneş, rüzgar ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynakları almalı; ayrıca bireysel güneş paneli sistemleri gibi yerel çözümler de teşvik edilmelidir.

• Yangın riski yüksek bölgelerde yaşayan halkın afet bilinci artırılmalı, çocuklar ve gençlere iklim eğitimi müfredat kapsamında verilerek farkındalık oluşturulmalı; ayrıca gönüllü yangın önleme ve ilk müdahale ekipleri aktif şekilde desteklenmelidir.